Sosyal Medya Gençleri Nasıl Etkiliyor?

Önce televizyonlar girdi evlere. Önce siyah beyaz ve tek kanal, sonra renkliler. Bazı evlere giremedi… Televizyonların zararları, tahrip edici etkileri yıllarca konuşuldu. Televizyonu kapıdan kovmaya çalışırken bir baktık; bacadan, pencereden avuçlarımızın içine binlerce televizyon inmiş. Hatta televizyonların en fenasından daha fenası: internet.

We are social 2023 raporuna göre Türkiye'de nüfusun %83,4'ü internet kullanıcısı, %95,4'ü mobil bağlantı sahibi ve %73,1'i aktif olarak sosyal medya kullanıyor. Türkiye'de yapılan araştırmaya göre kullanıcı başına sosyal medya kullanımında ilk sırayı aylık 21 saat 24 dakika ile Instagram, ikinci sırayı ise aylık 20 saat 54 dakika ile TikTok almış durumda. Bu rakamlar sosyal medyanın etkileri konusunda daha fazla kafa yormamız gerektiğini söylüyor.2013-2022 yılları arasında Türkiye'de interneti sosyal ağlar için kullanan bireylerin yaş gruplarına göre payları incelendiğinde, 16-24 yaş arası bireylerin yaklaşık %89'a ulaşarak öne çıktığı görülüyor. Yani sosyal medyayı çok daha yoğun olarak çocuk ve gençlerin kullandığını ve bu salgının giderek yayıldığını görebiliyoruz.Peki bu sosyal medya salgınının çocuk ve gençlerin ruh sağlıklarına etkisi nasıl oldu? Bilimsel araştırmaların sonuçları oldukça korkutucu.Bir araştırma Kanada'nın Ontario eyaletinde ruh sağlığı nedenli acil servis başvurularındaki 2006 ile 2017 arasında %89,1 artış olduğunu tespit ediyor. En büyük artışın 14-21 yaş arası kişilerde görüldüğünü söyleyen araştırma bunun en önemli sebeplerinden birinin sosyal medyanın ortaya çıkışı olduğunu raporluyor. Depresyon, bağımlılık ve anksiyetenin sosyal medyayla ilişkili olarak artış gösterdiği tespitine yer verilmiş.4592 ergen ebeveyni ile ABD'de yapılan bir çalışma ise sosyal medya kullanımının depresyon, anksiyete ve yalnızlıkla ilişkili olduğunu ortaya koymuş.Sosyal medya gençleri yalnızlaştırıyor ve ruh hastası ediyor. Bu sonucu ortaya koyan yayınlar sadece bunlar değil.Yarının anneleri, toplumun bel kemiği kızlarımız sosyal medyanın zararlarından daha fazla etkileniyorlar. Bir çalışma özellikle kız çocuklarında ekran süresi yükseldikçe depresyonun şiddetinin daha fazla arttığını gösteriyor. Anksiyete ve beden imajının yanlış algılanması sonucu depresyon daha yıkıcı şekilde kendini gösteriyor.Genç kızların sosyal medyadan daha çok yönlü ve daha yoğun şekilde etkilendiğini söyleyen başka araştırmalar da var. Sosyal medyayı yoğun şekilde kullanan kız öğrencilerin kendi fiziksel görünümlerini negatif algıladıkları ve bu algının depresyonu beraberinde getirdiği bulunmuş. Kız çocuklarda sosyal medya kullanımının yoğunluğu ile mutsuzluğun daha fazla ilişkili olduğu görülmüş.Toplam 9369 ergen katılımcının dahil edildiği bir çalışmada daha yoğun sosyal medya kullanımı daha kötü bir uyku-yeme düzeni ve ruh hastalıkları ile doğrudan ilişkilendirilmiş. Okul öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığının, aile içi iletişimin azalması, yalnızlık, duygusal sorunlar, dikkat eksikliği, akran sorunları ile ilişkisi görülmüş ve öğrencilerin uyku verimliliğini düşürdüğü raporlanmış.Sosyal medya yalnızlaştırıyor, yeme ve uyku düzenini bozuyor, aile ilişkilerini zedeliyor. Sorunlu sosyal medya kullanımı daha düşük uyku kalitesi, daha az fiziksel aktivite ve daha düşük yaşam memnuniyeti ile iki kat daha yüksek olasılıkla ilişkili bulunmuş. Bu şartların tamamı bir taraftan gençlerin ve çocukların genel sağlık durumunu kötüleştirirken bir taraftan doğrudan veya bu etmenler aracılığıyla depresyona kapı aralıyor. Aslında ortada bir kısır döngü var. Sosyal medya sağlıksızlığı ve depresyonu netice veriyor. Depresyon ve sağlıksızlık ise sosyal medyaya daha fazla mahkûm kalmayı…İsveç'te 3556 öğrenci üzerinde yapılan çalışma, sosyal medyada iki saatten fazla zaman geçirmenin, iki saat veya daha az zaman geçirmeye kıyasla daha yüksek sıklıkta depresif hissetme olasılığı ile ilişkili olduğunu göstermiş. TV izlememek ise TV izlemeye kıyasla daha yüksek sıklıkta depresif hissetme olasılığı ile ilişkili görülmüş. Kim derdi ki bir zamanlar evlerimize almaktan imtina ettiğimiz televizyonlar ehven-i şer sayılsın. Öyle ya evin her bireyinin kendi avucundaki ile yalnızlaşması yerine televizyon karşısında kalitesiz de olsa ortak zaman geçirmeleri ehven kalıyor.Sosyal medyanın en büyük darbe vurduğu konulardan biri de aile içi iletişim… Altı ve yedinci sınıflarda 30.117 öğrencinin katıldığı bir araştırmada aile içi iletişim kalitesinin ruh sağlığını koruyucu ve sosyal medya kullanımını sınırlayıcı etkisine vurgu yapılmış. Daha iyi bir aile içi iletişim, sosyal medya kullanımını ve sosyal medyanın zararlarını kısıtlarken; daha yoğun bir sosyal medya kullanımı tüm aileyi yalnızlaştırarak tüm aile fertleri için sağlıksız bir ortam hazırlıyor.Siber zorbalık, sapkın cinsel eğilimleri normalleştirme, suç ve bağımlılıkla tanışma ihtimali ve daha pek çok diğer mahzur bu yazının kapsamını aşıyor. Kontrolü giderek imkansızlaşan bu "kişisel" ortamlar tahminimizin çok ötesinde yaralar açıyor.Aileler teste dayalı çarpık eğitim sisteminin etkisindeler. İnternet ve sosyal medya konusunda kaygıları daha çok çocuk ve gençlerin eğitim başarıları üzerinde etkileri bakımından oluyor. Sınav yıllarında ve okullarda çocuklarını telefondan uzak tutmak dışındaki çabaları yetersiz.Halbuki çocuklara zararı, eğitim hayatına verdiği zararla sınırlı değil. Daha derin ve daha yıkıcı…Her bir ferdin, aile sahibinin vazifesi önce kendini sonra ailesini sosyal medyanın etkilerinden korumak olmalı. Zira sosyal medya kullanımı gençlerle sınırlı değil. Ailenin tüm fertleri tarafından kullanıldığında sağlığı bozucu etkileri adeta bir çarpan etkisiyle büyüyor. Sağlıklı, hedeflerle yaşayan, odaklanabilen gençler ve çocuklar için önce yetişkinler sosyal medyadan kurtulsun ve aile içi iletişimlerini güçlendirsinler. Sonra çocuklarından sosyal medya ile aralarına mesafe koymalarını isteyebilirler. Uçak anonslarında duyduğumuz "maskeyi önce kendinize sonra çocuğunuza takınız" uyarısı burada da geçerli. Önce sosyal medyadan kendimizi kurtaralım, sonra sıra çocuklarla ilgilenmeye gelsin.

https://www.zaferdergisi.com/makale/17531-sosyal-medya-gencleri-nasil-etkiliyor.html